Lijst van enige Tulpen

Verkocht aan de meest-biedende op de 5 februari 1637. In de zaal van de ‘Nieuwe Schutters Doelen’ in het bijzijn van de Edele Heeren Wees-Meesteren en de Voochden Ghecoomen van Wouter Bartelomeus Winckel, in zijn leven Castelijn van de Oude Schutters Doelen.

Zomerschoon

U denkt vast; wat is dit nu weer ...

Maar ik wil vandaag het mooiste pareltje van onze kwekerij in het zonnetje zetten: de Tulp Zomerschoon.

Het is vandaag precies 401 jaar geleden dat zij in de handel werd gebracht. En, zij is de enige overlevende Tulp die de Tulpenwindhandel in de jaren '30 van de 17e eeuw heeft meegemaakt.

Het hoogtepunt van haar carrière beleefde deze wonderschone Tulp op de veiling van 5 februari 1637 waarvan u hierboven het verslag ziet. Hier kunt u lezen dat een bol van de Tulp Zomerschoon (Somer-Schoon) werd verkocht voor 1.010,- Florijn.

Maar verreweg het mooiste aan deze bijzondere veiling is het verhaal erachter, een verhaal dat voor een deel natuurlijk te danken is aan mijn eigen verbeelding, maar dat mag de pret niet drukken.

Het is een verhaal waar je een boek over kunt schrijven (en misschien doe ik dat nog wel).

Wouter Winckel was de eigenaar van een goedlopende kroeg aan het Waagplein in Alkmaar. Feesten, partijen, jenever, bier, en vette hap, het was er altijd gezellig. Tijdens de Tulpenwindhandel werd er iedere eerste donderdag van de maand een veiling gehouden van Tulpenbollen. Er werden Tulpenbollen, of eigenlijk opties op Tulpenbollen, verkocht. De bollen die er van de hand gingen stonden immers nog in de grond en alles wat je kreeg was een papiertje waarop stond dat je de bol had gekocht van een bepaalde man die hem dikwijls de maand ervoor ook weer had gekocht van een ander.

Wouter Winckel zag die allemaal met groeiende verbazing gebeuren in de achterzaal van zijn kroeg. Zijn klanten werden rijker en rijker terwijl hij, als weduwnaar met zeven kinderen, de eindjes nauwelijks aan elkaar kon knopen. Hij had vast wel een klein spaarpotje, maar daar bleef hij af, dat was voor de kinderen.

Maar u kent het verhaal, als de verleiding te groot wordt kan zelfs een sterke man als Wouter Winckel die niet weerstaan. Al vroeg tijdens de Tulpenhandel had Wouter zo’n moment van zwakte, en hij investeerde zijn hele spaarpot in een lange lijst met Tulpen.

Maar zoals u zich vast ook met mij kan voorstellen was het leven van een Castelijn in deze dagen vast wel gezellig maar, verre van gezond. Lange nachten met weinig slaap, veel bier, en te vet eten, en dan ook nog 7 kinderen waarvoor gezorgd moest worden: allemaal geen echte garantie voor een lang leven.

Zo gebeurde het dan ook dat de kinderen de goede man op een morgen dood onderaan de trap vonden: zijn grote hart had het begeven. De kinderen belandden in het weeshuis, en het bestuur van het weeshuis hoopte dat de kinderen de inhoud van het spaarpotje konden gebruiken om hun verblijf in het weeshuis te bekostigen.

Maar helaas, alles wat in het spaarpotje werd gevonden waren papiertjes die beweerden dat Wouten Winckel slechts eigenaar van een lijst met Tulpen met rare namen was.

Dus, verkopen die zooi, was het unanieme besluit van het bestuur van het weeshuis. De veiling werd meteen georganiseerd in de kroeg van Wouter.

Iedereen dacht dat Wouter er veel verstand van had: hij had de handel immers altijd met eigen ogen gadegeslagen. Dit moest dan wel de lijst met gouden Tulpen zijn, en de belangstelling was dan ook enorm.

En zoals u aan de prijzen die op de lijst staan kunt zien worden ze ook voor formidabele prijzen verkocht. En van het een op het andere moment werden de zeven armlastige weeskinderen de rijkste kinderen van de stad Alkmaar.

Een ander leuke bijkomstigheid aan dit ongelooflijke verhaal is dat op het moment van de veiling de Tulpenwindhandel al verboden was. In Den Haag had de regering besloten dat het niet meer was toegestaan om Tulpen te verkopen die nog in de grond zaten. De tulpenbol moest fysiek aanwezig zijn om haar te kunnen verhandelen.

Maar zoals de ouderen onder ons zich vast kunnen herinneren was de winter van 1637 zeer, zeer streng. Vanuit Den Haag was het nieuws wel al aangekomen in Haarlem, maar Alkmaar moest nog maar even wachten, want de paarden kwamen niet door de sneeuw. Zo werden deze kinderen de laatsten die schathemeltjerijk zijn geworden vanwege een paar Tulpenbollen.

Het verhaal eindigt zo, maar het heeft nog een klein vervolg. In ieder geval één van deze Tulpen bestaat nog: slecht als ze door virus en ouderdomskwaaltjes groeien, zijn er een paar enthousiastelingen die ze toch nog telen.

Uit pure liefhebberij hebben wij nog een paar Zomerschonen en het is prachtig te weten dat de Tulp Zomerschoon die op onze kwekerij staat zo’n rijke geschiedenis heeft en heeft bijgedragen aan het geluk van de kinderen van Wouter Winckel. En natuurlijk hoop ik het nog eens mee te maken dat de geschiedenis zich herhaalt en er een investeerder komt die ons ook € 1.010,- voor een bol van de mooie zomerschoon betaalt.

Wat is dromen toch leuk ...

De Zomerschoon wordt gekopt door Bloembollenkweker Jan Hein​

Groeten uit de bollenvelden

Carlos van der Veek