Ik ben blij dat mijn vent geen tuinder is!
Deze uitspraak kreeg ik afgelopen donderdag in een heerlijk Westlands dialect te horen van een aardige mevrouw die Amaryllisbollen aan het konten was bij een van onze Amaryllissen kwekers. Om te voorkomen dat u denkt dat een tuinder hetzelfde is als een tuinier wil ik voor de duidelijkheid even zeggen dat Tuinder in sommige streken van Nederland gebruikt wordt voor iemand die een kwekerij van bloemen of plantjes heeft.
U hoort het al, ik ben in het Westland geweest om onze leveranciers van Amaryllisbollen te bezoeken. Dat probeer ik alle jaren een keer te doen in de herfst om ze een grote doos met Narcissenbollen te geven als dank voor de mooie bollen die ze ons geleverd hebben. En even bijpraten natuurlijk hoe het gaat met de verkoop en wat ze voor volgend jaar gaan doen. Of er nog nieuwe soorten bij gaan komen of dat er af gaan vallen. Maar vooral voor de gezelligheid, Amaryllis kwekers zijn allemaal gezellige en aardige mensen waar je altijd weer blij van wordt als je ze spreekt.
Ja, het was echt leuk en gezellig, en dit jaar ook nog eens de lange rit tot voorbij Den Haag gemaakt met chauffeur. Ja ja, ik weet het, dat klinkt goed, maar nu moet u niet iets denken in de trant van ‘verdient die Carlos nu zoveel aan de Amaryllissen dat hij zich een chauffeur kan veroorloven?' Bijna, nog net niet, als u er allemaal vandaag nog een paar koopt zou het misschien kunnen.
Nee, Karel is net terug uit Amerika en wilde wel mee naar Het Westland, net zijn rijbewijs gehaald en ‘mag ik dan rijden’ was zijn vraag. Tuurlijk, kilometers maken dat is de enige manier om het te leren.
De bol van Biondina
Mooi even bijpraten over de reis en natuurlijk over dat buitenissige bedrag wat hij heeft betaald voor dat Biondina bolletje hierboven op de foto op de veiling van The American Daffodil Society. Duur? Welnee joh, die Wee Dote, dat andere kleine bolletjes waar je ook interesse in had ging voor $ 325,-, er was er zelfs een die over de 400 ging zei Karel. Gelukkig, goed om te weten dat we met een Biondina van $ 200,- een koopje in huis hebben. Verder nog wat leuks gezien in Amerika? Ja, gekookte eieren in een plastic zakje, die verkopen ze daar in de supermarkt.
Bloemenstal van Amaryllis kweker N.L. van Geest
De eerste kwekerij die we bezochten was van Ben en Gerard van Geest. Na het eerste bakkie meteen het kantoor uitgestuurd want er kwam een oud baasje op bezoek waar Ben even mee moest praten. Loop maar effe een rondje, laat Karel het bedrijf maar even zien. We liepen meteen tegen een paar vrolijk beppende ‘oude knarren’ op die Amaryllisbollen stonden te konten. Sorry hoor, maar zo noemden ze zichzelf. Toen ze dat tegen me zeiden was mijn volledig foute antwoord, ik denk soms hardop, ‘Ja, dat kunnen we zien’. Gelukkig konden ze er om lachen, 1954 was het bouwjaar kreeg ik te horen van een van de vrolijke meiden op leeftijd.
De dames wilden liever niet in beeld dus deze foto van het dorp Petten en de Noordzee maar gebruikt. Rondom de achterste molen ziet u onze Narcissen staan.
Wat een werk hè, zei een van de dames terwijl ze met een razend tempo de oude wortels en de bodem van de jonge Amaryllisbol aan het snijden was. Er moet wat een werk gebeuren om 1 zo’n bol tot een dikkerd te telen, ging ze verder. Jarenlang altijd maar met die bollen in de weer, ik ben blij dat mijn vent geen tuinder is. Nou ja, die vent van mij had een garage, uitlaten en ‘power onder de kap’ was bij ons vaak het praatje aan tafel, ook niet alles.
Amaryllis bol konten
Maar ik moet misschien even aan u uitleggen wat konten precies is anders dwalen uw gedachten misschien helemaal de verkeerde kant op als u leest dat ik een paar dames op leeftijd tegen kwam die stonden te konten. Ik kan er ook niets aan doen dat ze het konten noemen maar konten is het met wortel en al afsnijden van de kont, de bodem, van de Amaryllis bol. Dit wordt gedaan om de bol helemaal schoon te maken voordat zij weer in de kas wordt geplant om dikker te groeien. Op de wortels en bolbodem achtergebleven schimmelsporen en ander ziektes worden zo verwijderd. Niet alle bollen ondergaan deze afgrijselijke martelgang, het wordt vooral gedaan met Amaryllis soorten die wat gevoeliger zijn voor ziek en zeer.
Stomen van de grond in de kas
Het is de kunst voor de Amaryllis kweker om de ziektedruk zo laag mogelijk te maken voordat hij weer aan het nieuwe teeltseizoen begint. Het konten is daar een onderdeel van maar daarnaast moet hij ook zijn grond in de kas, waarin de bollen straks worden geplant helemaal schoon zien te krijgen. Dit doen zij door de grond te stomen. Stomen wordt gedaan door een zeil over de grond te leggen en daar vervolgens een paar uur lang stoom onder te blazen. De grond wordt zo warm dat alle ziekteverwekkers in de grond het loodje leggen.
Karel & Ben van Geest
Leuk om te weten is dat eigenlijk de bollen die in deze grond geplant gaan worden een soort van zelfde hittebehandeling ondergaan. Alle, maar dan ook werkelijk echt alle, Amaryllisbollen die in de kas worden geplant ondergaan voor het planten een warmwater behandeling. Twee uur lang staan ze in een grote ketel met water die wordt opgewarmd tot een temperatuur van 47 graden. Dit is een temperatuur waarbij alle ziektekiemen gedood worden en de bol nog net geen schade ondervindt. Ook bij het stomen is het streven om minimaal deze temperatuur in de grond te bereiken.
Bloementeelt van de Amaryllis bij Van Geest in de kas
Door het stomen en de warmwater behandeling zo goed en nauwkeurig mogelijk te doen hoeven er tijdens de teelt nagenoeg, soms helemaal, geen chemische middelen gebruikt te worden om ziektes te lijf te gaan.
Karel & Gerard van Geest
Maar ik zie dat ik alweer moet stoppen terwijl ik nog zoveel te vertellen heb. Duizend woorden…grrr.
Volgende week dan maar verder vertellen over deze leuke dag in het Westland met Karel, er is nog genoeg te vertellen.
Met vriendelijke groeten,
Carlos van der Veek.